Το οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον όπως έχει εξελιχθεί σήμερα οδηγεί τους Έλληνες στην αναθεώρηση του τρόπου ζωής τους και στην επιστροφή σε δοκιμασμένες παλιές αξίες. Λόγω του γεγονότος ότι η ανεργία είναι σε πάρα πολύ υψηλά επίπεδα και πολλοί νέοι προσπαθούν να βρούνε επαγγελματικές λύσεις, η ενασχόληση με τη μελισσοκομία διαρκώς αυξάνεται. Τα δύο τελευταία μάλιστα χρόνια ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων στρέφετε προς την μελισσοκομία.

Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι το 33% των νέων που θα επιλέξουν την ζωική παραγωγή, δηλώνουν ότι θα ασχοληθούν με την μελισσοκομία. Η Ελλάδα διεκδικεί μια από τις πρώτες θέσεις στο διεθνή χώρο σε μελίσσια και σε παραγωγή μελιού, αναλογικά με τον πληθυσμό και την έκταση της. Είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη όσον αφορά την πυκνότητα μελισσών καθώς έχουμε 11 μελίσσια ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Τέλος είμαστε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη όσον αφορά τον αριθμό των επαγγελματιών μελισσοκόμων.

Ο έλληνας μελισσοκόμος με σεβασμό στο περιβάλλον συλλέγει αυτόν τον ελληνικό θησαυρό. Το μέλι όταν βγαίνει από την κυψέλη είναι ένα αγνό φυσικό προϊόν. Τα παραδοσιακά προϊόντα της μελισσοκομίας, αποτελούν έναν ανεκτίμητο διατροφικό θησαυρό, λόγω της ποιότητάς τους, της διατροφικής αξίας τους, αλλά και της γαστρονομικής υπεροχής τους. Το μέλι είναι πλέον μια αναγνωρισμένη διατροφική αξία. Η διατήρηση και η ανάπτυξη της μελισσοκομίας έχει πολλά οφέλη (οικονομικά, περιβαλλοντικά) .

Το ελληνικό μέλι όπως και η φέτα είναι από τα λίγα προϊόντα, που στη σύγχρονη εμπορική εποχή, συνδυάζουν την ποιότητα με την παράδοση, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του μελιού που θεσμοθετήθηκαν μέσω της σχετικής κοινής υπουργικής απόφασης, γεγονός που διευκολύνει σημαντικά τον έλεγχο του μελιού, και το κατατάσσει στα πιο ασφαλή προϊόντα. Η τυποποίηση του μελιού, έχει ως σκοπό να προσφερθεί στον καταναλωτή προϊόν που πληρεί τις προϋποθέσεις του Κώδικα Τροφίμων και των αγορανομικών και υγειονομικών διατάξεων μέσω των ελέγχων.

Πόσο δύσκολη ή εύκολη είναι τελικά η παραγωγή μελιού; Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να φτάσει το μέλι στη συσκευασία του και να διατεθεί προς κατανάλωση. Παρόλα αυτά, σήμερα, ένας μόνο είναι ασφαλής και σωστός, και περιλαμβάνει την ύπαρξη μίας μονάδας μεταποίησης-τυποποίησης στο μελισσοκομείο.

Το μέλι που προορίζεται για τον τελικό καταναλωτή και πωλείται προς αυτόν απευθείας από μελισσοκόμους (ερασιτεχνικά), ως μέλι δικής τους παραγωγής, στον τόπο συγκομιδής του είδους και σε οργανωμένες Λαϊκές ή Βιολογικές Αγορές, προσφέρεται υποχρεωτικά μόνο προσυσκευασμένο σε συσκευασία καθαρού βάρους μέχρι 3 χιλιόγραμμα και σε τιμές που κυμαίνονται από 7-16 €/χλγ. Οι έμποροι αγοράζουν το μέλι χονδρικώς σε μεγάλη συσκευασία και το διαθέτουν στα καταστήματα ή το εξωτερικό συνήθως τυποποιημένο και συσκευασμένο.
Στη σημερινή αγορά, θέση έχει μόνο ο παραγωγός που μπορεί να προσφέρει ποιότητα σε σωστή τιμή.

Ο  τρόπος και τα μέσα συσκευασίας και τυποποίησής του μελιού, όπως άλλωστε και όλων των υπόλοιπων μελισσοκομικών προϊόντων, έχουν μεγάλη σημασία για την προώθηση και διάθεση του προϊόντος αυτού στην αγορά και στον τελικό καταναλωτή. Μια μελισσοκομική εκμετάλλευση, για να είναι αποδοτική και να έχει μέλλον, θα πρέπει να είναι καλά οργανωμένη και να διαθέτει σύγχρονο εξοπλισμό. Υπάρχει ανάγκη εκσυγχρονισμού της μελισσοκομίας και αυτό ισχύει σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα.
Το θέμα είναι πώς προσφέρει ο καθένας το κάθε προϊόν, πόσο το σέβεται, κάθε πότε το ελέγχει, το αποθηκεύει σωστά, το συσκευάζει σωστά και πόσο ελέγχεται γι αυτό. Ποιος έχει το όνομα, την ιστορία, τη γνώση, την ευθύνη γι αυτό που προσφέρει. Είναι επιτακτική ανάγκη να περάσουμε σε τυποποιημένα επώνυμα προϊόντα παραγωγών έναντι των χύμα που κυκλοφορούν με μικρό κόστος τυποποίησης-συσκευασίας.
Με βάση τις απαιτήσεις της αγοράς, τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού οι οποίες προστάζουν άριστες υγειονομικές συνθήκες και προστασία τόσο του περιβάλλοντος όσο και του καταναλωτή, επιβάλλεται η εφαρμογή συστημάτων διαχείρισης και ασφάλειας των τροφίμων με HACCP και ISO.
Μέσα από προγράμματα μπορούν να ιδρυθούν νέες μονάδες μεταποίησης μελιού όπως επίσης και να εκσυγχρονιστούν οι υφιστάμενες μονάδες προκειμένου να επεκτείνουν/βελτιώσουν τις κτιριακές εγκαταστάσεις/περιβάλλοντα χώρο, τον μηχανολογικό/λοιπό εξοπλισμό τους, να εγκαταστήσουν συστήματα ποιότητας κ.τ.λ.

Αίτηση ενίσχυσης μπορούν να υποβάλουν ατομικές επιχειρήσεις και εταιρείες υφιστάμενες ή που θα ιδρυθούν αρκεί να είναι ελληνικές, με έδρα και ΑΦΜ ελληνικό, που χαρακτηρίζονται ως πολύ μικρές, μικρές, μεσαίες, καθώς και μεγάλες επιχειρήσεις, με πεδίο δράσης την μεταποίηση μελιού.

Επιλέξιμες δαπάνες

Οι συνήθεις επιλέξιμες δαπάνες στα περισσότερα επιδοτούμενα προγράμματα περιλαμβάνουν τα κάτωθι:

Ο ΦΠΑ δεν είναι επιλέξιμη δαπάνη παρά μόνο σε ειδικές περιπτώσεις.

Εγκατάσταση

Η εγκατάσταση και λειτουργία των μικρών αυτών μονάδων μπορεί να γίνει  σε χώρο συνολικό από 40 τ.μ. τουλάχιστον, έως και 100 τ.μ., σύμφωνα με το μέγεθος της παραγωγής. Εφ’ όσον βρίσκονται σε επαρχιακές πόλεις ή κωμοπόλεις, οι διαδικασίες παραγωγής απαιτούν απλές εγκαταστάσεις, και εξοπλισμό και τα προϊόντα τους διαθέτονται χονδρικώς, εξολοκλήρου ή εν μέρει, σε καταστήματα λιανικής πωλήσης αποκλειστικά της περιοχής τους. Γενικά το εμβαδόν του εργαστηρίου τυποποίησης μελιού πρέπει να είναι ανάλογο προς τον κύκλο εργασιών, ώστε να αποκλείεται η συμφόρηση των εμπορευμάτων και των επίπλων στον χώρο, για να γίνεται εύκολα ο καθαρισμός του και να εξασφαλίζεται η άνετη κυκλοφορία του προσωπικού.
Για τις εγκαταστάσεις της μονάδας υπάρχουν 2 τύποι κτιρίων:

Τα δάπεδα προτιμάται να είναι βιομηχανικά δάπεδα (ρητίνες) ή να χρησιμοποιηθούν πλακάκια υγειονομικού τύπου με γωνίες στρογγυλευμένες για να καθαρίζονται εύκολα και φρεάτια ανοξείδωτα.

Για καλύτερη λειτουργικότητα και εργονομικότητα χώρων προτείνονται οι εξής χώροι:

Η εσωτερική διαρρύθμιση των εγκαταστάσεων πρέπει να είναι τέτοια, ώστε να υπάρχει σαφής διαχωρισµός µεταξύ κάθε επί µέρους τµήµατος του μεταποιητηρίου.

Επίσης στον περιβάλλοντα χώρο θα πρέπει να γίνουν μια σειρά από εργασίες όπως διαμόρφωση, ισοπέδωση και ασφαλτόστρωση αυτού, φωτισμός, περίφραξη και δημιουργία υπαίθριας δεξαμενής για συλλογή αποβλήτων.
Η μεταποιητική μονάδα μελιού όπως και κάθε εργαστήριο τροφίμων για να λειτουργήσει νόμιμα θα πρέπει να της χορηγηθεί Άδεια Ίδρυσης, Λειτουργίας και Αριθμός Έγκρισης. Τις άδειες εκδίδουν οι Περιφερειακές Ενότητες (πρώην Νομαρχίες). Χωρίς άδεια, η λειτουργία είναι «παράνομη».
Η άδεια ίδρυσης και λειτουργίας μιας μεταποιητικής μονάδας μελιού εκδίδεται από το τμήμα Κτηνιατρικής Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της εκάστοτε Περιφερειακής Ενότητας. Για την έκδοση της άδειας απαραίτητη προϋπόθεση είναι η έγκριση των περιβαλλοντικών όρων και η άδεια εγκατάστασης από την Διεύθυνση Ανάπτυξης της εκάστοτε Περιφερειακής Ενότητας. Η άδεια χωρίζεται σε δύο στάδια:

Η άδεια εγκατάστασης εκδίδεται αρχικά και ο επιχειρηματίας έχει τη δυνατότητα να εγκαταστήσει τον εξοπλισμό. Στο χρονικό διάστημα που ορίζει η άδεια εγκατάστασης, με τη μονάδα πλήρως εγκατεστημένη και μετά από την βεβαίωση καταλληλότητας από το τμήμα Κτηνιατρικής της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της εκάστοτε Περιφερειακής Ενότητας , εκδίδεται η άδεια λειτουργίας, και έτσι η εγκατάσταση μπορεί πλέον να λειτουργεί νόμιμα.
Για τη έκδοση της άδειας απαραίτητη προϋπόθεση όπως αναφέρθηκε είναι η έγκριση των περιβαλλοντικών όρων και η άδεια εγκατάστασης από τη Διεύθυνση Ανάπτυξης της οικίας Περιφερειακής Ενότητας ύστερα από εξέταση της αίτησης (συνοδευόμενης από τα παρακάτω δικαιολογητικά).

Μηχανολογικός εξοπλισμός

Η τεχνολογία συνδυάζεται άμεσα με το μηχανολογικό εξοπλισμό, με τον οποίο πρέπει να είναι απόλυτα συμβατή. Ο απαιτούμενος μηχανολογικός εξοπλισμός ο οποίος θα εξυπηρετεί το σύνολο των αναγκών της μονάδας, διακρίνεται σε δύο κατηγορίες:

Ο κύριος παραγωγικός εξοπλισμός που προτείνεται θα έχει ως εξής:

Ο βοηθητικός εξοπλισμός της μονάδας θα περιλαμβάνει:

Το κόστος μιας μονάδας τυποποίησης μελιού ανάλογα με τη δυναμικότητα της μπορεί να κυμανθεί από 20.000 μέχρι 25.000.

Παραγωγική διαδικασία